خواص عرق زیره

زیره از قدیمی‌ترین چاشنی‌هایی است که کاربردهای فراوان آن مورد توجه بشر قرار گرفته است. در بسیاری فرهنگ‌ها اعتقاد بر این است که این چاشنی از قدرت ویژه‌ای برخوردار بوده و از آن برای جلوگیری از ربوده‌ شدن کالاها و جلب توجه عشاق به یکدیگر استفاده می‌شود!

زیره در مناطق گوناگونی از جمله افغانستان، ایران، هند، مصر، شیلی و بسیاری نقاط دیگر کشت شده یا به صورت خودرو رشد می‌کند. این گیاه با ارتفاع تقریبی 50 سانتی‌متر و دارای برگ‌هایی پر مانند و 20 تا 30 سانتی‌متری است. میوه زیره که لفظ دانه هم به آن اطلاق می‌شود، هلالی شکل، دارای خطوط برجسته و بسیار شبیه زیره سبز است. برداشت این محصول در ساعات اولیه صبح انجام می‌شود. ساقه‌های بریده، جمع‌آوری و خشک شده و سپس، دانه‌ها استخراج می‌شوند

خواص عرق زیره

زیره منبع بسیار غنی از فیبر خوراکی است. این ماده در دفع ضایعات غذایی، حفظ سلامت دستگاه گوارش و جلوگیری از یبوست نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. بنابراین، از مهم‌ترین خواص عرق زیره می‌توان به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و افزایش حرکت روده اشاره کرد. مقابله با عوامل سرطان‌زا در روده و محافظت از غشاء مخاط روده نیز از دیگر فواید عرق زیره به شمار می‌رود. این امر، ناشی از وجود فیبر فراوان در این گیاه است که به دفع سموم بدن کمک کرده و از تجمع و جذب دوباره آن ها توسط روده جلوگیری می‌کند. کاهش سطح کلسترول خون هم یکی دیگر از فواید عرق زیره است. بخش عمده‌ای از این خاصیت هم به واسطه وجود منبع سرشار فیبر در زیره امکان پذیر است.

مقابله و درمان انگل روده، سرفه، عفونت ادرار، برونشیت، سرماخوردگی و تب از مهم‌ترین مزایای عرق زیره به شمار می‌روند. از دیگر فواید عرق زیره می‌توان به تقویت سیستم ایمنی بدن، بهبود اشتها در بیماران تحت شیمی درمانی و افزایش شیر مادران شیرده اشاره کرد.

موارد احتیاط

مصرف عرق زیره در کاهش قند خون موثر است. به همین دلیل، افراد مبتلا به دیابت باید در مصرف این ماده احتیاط کنند. به واسطه تأثیر عرق زیره در پائین آوردن قند خون به افراد توصیه می‌شود که در حدود دو هفته قبل از انجام عمل جراحی از مصرف آن اجتناب کنند. با توجه به عوارض عرق زیره، به خانم‌های باردار توصیه می‌شود که از مصرف این ماده اجتناب کنند. مادران شیرده هم باید با احتیاط فراوان، تنها مقادیر اندکی عرق زیره را نوش جان کنند.

ذکر این نکته لازم است که به طور معمول، مکمل‌های گیاهی از نظر ایمنی چندان مورد بررسی قرار نگرفته و در زمینه درصد مواد تشکیل دهنده آن ها کنترل دقیقی انجام نمی‌گیرد. به همین دلیل، ممکن است دوز ارائه شده از هر گیاه در آن ها متفاوت بوده یا به فلزات مختلف آلوده باشند. بنابراین، لازم است این مکمل‌ها تحت نظر پزشک و با مشورت وی مصرف شوند.

1.دیابت

همان طور که پیش تر هم اشاره شد، کاهش قند و کلسترول خون از موثرترین فواید عرق زیره به شمار می‌رود. با این حال، لازم است افراد مبتلا به دیابت با دقت کافی از این ماده استفاده کرده و پیش از مصرف با پزشک متخصص مشورت کنند.

2.درمان کولیک

کولیک که از آن با عناوینی نظیر قولنج یا دل پیچه هم یاد می‌شود، نوعی درد شدید است که ابتدا با حالت تشدید شونده پدیدار شده و سپس، به طور ناگهانی متوقف می‌شود. کولیک ساده، بیش تر در نوزادان دیده می‌شود. از فواید عرق زیره این است که می‌تواند بیماری کولیک را درمان کند. نوزادان مبتلا به این عارضه بدون هیچ دلیل خاصی، بی وقفه گریه می‌کنند و نمی‌توانند به اندازه کافی به سینه مادر چسبیده و از آن تغذیه کنند.

3.درمان بی اشتهایی

از دست دادن اشتها از مشکلات رایج دنیای امروز است. بخش عمده‌ای از این اتفاق، ناشی از دسترسی نداشتن به خوراکی‌هایی است که از نظر مواد غذایی غنی تلقی می‌شوند. به علاوه، پیروی از سبک زندگی ناسالم و عاداتی نظیر استفاده از دخانیات هم یکی دیگر از دلایل عمده کاهش اشتها به شمار می‌رود. کمک به بهبود اشتها از بهترین فواید عرق زیره به حساب می‌آید. برای کسب بهترین نتیجه، لازم است این ماده به صورت مداوم، با دوز پائین و برای طولانی مدت مصرف شود. به این ترتیب، فرد به تدریج شاهد بهبود وضعیت تغذیه خود خواهد بود.

4.درمان اختلالات گوارشی

از عمده‌ترین فواید عرق زیره می‌توان تأثیر آن را در بهبود عملکرد دستگاه گوارشی و درمان مشکلات ناشی از آن نام برد. همچنین، خاصیت آرامش بخشی عرق زیره موجب می‌شود که برای درمان زخم معده نیز مورد استفاده قرار گیرد.

5.کاهش کلسترول

مطالعات نشان داده اند که مصرف غذاهای حاوی فیبر بالا به شدت در کاهش کلسترول بد خون تأثیر گذار است. به علاوه، استفاده از این قبیل خوراکی‌ها به افزایش کلسترول خوب خون هم کمک می‌کند. این امر به شکل قابل توجهی در کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی موثر است. بنابراین، کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را نیز می‌توان در زمره فواید عرق زیره برشمرد.

مطلب مرتبط کاهش کلسترول خون با شوید

6.مقابله با بثورات جلدی

استفاده از پماد زیره یا نوشیدن عرق این گیاه می‌تواند در درمان التهابات و بثورات جلدی و بهبود احساس خارش ناشی از آن موثر باشد. برای درست کردن پماد زیره، کافی است مقداری زیره خشک پودر شده با اندکی آب ولرم ترکیب شود. استفاده از این ترکیب در ناحیه تحت درمان، به شدت می‌تواند در برطرف کردن التهاب و خارش موثر باشد. شستشوی محل آسیب دیده با دمنوش زیره هم می‌تواند در رفع بثورات جلدی تأثیر گذار باشد. برای انجام این کار، لازم است دانه‌های زیره در مقداری آب در حال جوش ریخته شده و پس از خنک شدن مورد استفاده قرار گیرد.

7.تسکین سوزش معده

در اغلب موارد، علائم اسیدی بودن و سوزش معده ممکن است با نشانه‌های حمله قلبی اشتباه گرفته شود. به طور معمول، این عارضه با سوزش شدید ناحیه سینه و سکسکه یا آروغ همراه است. از شایع‌ترین فواید عرق زیره این است که به شکل قابل توجهی می‌تواند عارضه سوزش معده را تسکین دهد. نوشیدن دمنوش این گیاه و اضافه کردن پودر زیره به ماست یا غذا هم در بهبود این عارضه بی تأثیر نخواهد بود. همچنین، ترکیب عرق زیره با عصاره نعناع هم می‌تواند به برطرف کردن سوزش معده کمک کند.

8.درمان حالت تهوع و استفراغ

حالت تهوع و استفراغ ممکن است ناشی از عفونت روده بوده و نشانه وجود اختلال در عملکرد بدن باشد. از جمله فواید عرق زیره می‌توان به تأثیر آن در برطرف کردن یا کاهش این علائم اشاره کرد.

9.تحریک اشتها

بی اشتهایی از شایع‌ترین مشکلات دوران نوجوانی و خردسالی به شمار می‌رود. در اغلب موارد، این امر موجب نگرانی والدین می‌شود. بی‌اشتهایی در این سنین به دریافت نکردن مواد مغذی مورد نیاز برای رشد کودکان و نوجوانان منجر خواهد شد. مصرف مقادیر مناسب عرق زیره به تحریک اشتها کمک می‌کند.

10.تقویت عملکرد قلب

زیره از بهترین خوراکی‌هایی است که می‌تواند برای تقویت ماهیچه‌های قلب مورد استفاده قرار گیرد. کاهش فشار خون و جلوگیری از تصلب شرائین از مهم‌ترین فواید عرق زیره به حساب می‌آید. به همین دلیل، مصرف آن می‌تواند در مقابله با بیماری‌های قلبی و عروقی به شدت موثر باشد. افزودن زیره خشک به غذا و نان هم می‌تواند به همین اندازه در بهبود سلامت قلب تأثیر گذار باشد.

11.بهبود سلامت عمومی بدن

بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن از مهم‌ترین فواید عرق زیره است. تقویت سیستم ایمنی به بهبود مقاومت بدن در مقابل عوامل بیماری زا و عفونت ها منجر می‌شود. به علاوه، مصرف زیره و محصولات جانبی آن به ضدعفونی بدن هم کمک کرده و روند درمان بیماری‌ها را تسریع می‌کند.

12.درمان سرماخوردگی و احتقان

زیره یک آنتی هیستامین ضعیف است. به علاوه، این گیاه دارای مواد ضد میکروبی بوده و به آرام کردن سرفه و عضلات و ماهیچه‌های درگیر در آن هم کمک می‌کند.

مطلب مرتبط درمان سرماخوردگی با عرق آویشن

13.بهبود یبوست

همان طور که پیش‌تر هم گفته شد، زیره از منابع خوراکی سرشار از فیبر به شمار می‌رود. یعنی، هر 100 گرم زیره، چیزی در حدود 38 گرم فیبر بدن را تأمین می‌کند. در عین حال، فیبر از جمله مواد غذایی مفید برای بهبود عملکرد روده به شمار می‌رود.

14.افزایش شیر مادران شیرده

بعد از رازیانه ، زیره مناسب‌ترین گیاهی است که می‌تواند به افزایش شیر مادران شیرده کمک کند. از دیگر فواید عرق زیره این است که اگر مادر شیرده از زیره یا عرق آن استفاده کند، کودک او دچار نفخ یا سوء هاضمه نخواهد شد. شایان ذکر است که مادران شیرده باید این ماده را با احتیاط کامل و به میزان اندک مصرف کنند.

15. لاغری

خواص عرق زیره برای لاغری از دیر باز شناخته شده است. این گیاه از جمله موادی است که به طور سنتی برای درمان چاقی مورد استفاده قرار می گرفته است. مطالعات نشان داده اند که مصرف 30 میلی لیتر عرق زیره در روز می‌تواند به شکل قابل توجهی در کاهش وزن، پائین آوردن شاخص توده بدنی و میزان چربی نواحی کمر و باسن و افزایش حجم ماهیچه‌های بدن موثر باشد. بدیهی است که مصرف این ماده به همراه دنبال کردن رژیم غذایی سالم و انجام مداوم تمرینات ورزشی از تأثیر به مراتب بیش تری برخوردار خواهد بود. به منظور اثبات خواص عرق زیره برای لاغری، مطالعات متعددی انجام گرفته اند. اغلب این مطالعات، مزایای عرق زیره در این زمینه را تأئید کرده اند.

مطلب مرتبط کاهش وزن با عرق بهارنارنج

مضرات عرق زیره

در این مقاله تلاش شده است تا فواید عرق زیره و تأثیر این گیاه در بهبود و تقویت وضعیت سلامت بدن مورد بررسی قرار گیرد. با این حال، مصرف هر ماده ای ممکن است به موازات اثرات مثبت از برخی عوارض جانبی نیز برخوردار باشد. از جمله مضرات عرق زیره می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. آسیب به کبد

مطالعات نشان داده‌اند که عصاره روغنی زیره حاوی مقادیر بسیار زیادی ترکیبات آلی فرار است. بنابراین، مصرف طولانی مدت این ماده ممکن است به کلیه ها و کبد صدمه بزند.

2. افزایش احتمال سقط جنین

تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف زیره و فرآورده‌های آن ممکن است با افزایش احتمال زایمان زودرس و سقط جنین همراه باشد. بنابراین، استفاده از آن به هیچ عنوان به بانوان باردار توصیه نمی‌شود. در عین حال، به مادران شیرده هم پیشنهاد می‌شود که جانب احتیاط را رعایت کرده و مقادیر اندکی از این ماده را مصرف کنند.

3. ایجاد سوزش معده

جالب این جا است که مقابله با سوزش معده یکی از فواید عرق زیره است که در این مطلب هم به آن اشاره شده است. با این حال، علیرغم تأثیر آن در کاهش ناراحتی و نفخ معده، مصرف این ماده می‌تواند فشار معمول بر اسفنکتر مری را کم کرده و خود عامل ایجاد سوزش معده باشد! اسفنکتر مری دریچه ای است که به طور معمول، محتویات معده را درون آن نگه می‌دارد. عملکرد نامناسب این دریچه می‌تواند به بازگشت محتویات و اسید معده به مری منجر شده و با احساس سوزش توأم باشد.

4. ایجاد نفخ و باد گلو

از دیگر مضرات عرق زیره می‌توان به قابلیت آن در افزایش گاز معده اشاره کرد. به طور معمول، این امر با باد گلو همراه است.

5. اثرات مخدر

زیره می‌تواند مانند یک ماده مخدر عمل کرده و اعتیاد آور باشد. بنابراین، از عوارض عرق زیره و مصرف بی رویه آن می‌توان به احساس خواب آلودگی، گیجی، از دست دادن حواس و حالت تهوع اشاره کرد.

مطلب مرتبط خواص انواع عرقیات گیاهی